جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

"تعریف عقل"، "لفظ عقل (مشترک لفظی یا معنوی)"، سابقه عقلانیت (عقلانیت در غرب و عقلانیت در ایران اسلامی)". و "ارتباط عقل با دین زرتشت، مسیحیت و اسلام"، "از مباحث اصلی این کتاب هستند که نویسنده هدف از طرح آن را بررسی عقل و عقلانیت ایرانی در مقابله با غرب در وضعیت حاضر خاطرنشان کرده است. وی می‌گوید: "ایران با غرب سه بار داد و ستد فرهنگی جدی داشته است: یک بار قبل از اسلام و در عهد اسکندر و سلوکی‌ها؛ دوم بار در عصر طلایی و نهضت ترجمه‌ی جهان اسلام، در زمان بنی‌عباس؛ و آخر بار از حوالی مشروطه به بعد. در دوبار اول در تعامل فرهنگی و تمدنی، ایرانیان از یافته‌های غرب به نفع خود بهره برده و بر عقل و عقلانیت خود افزودند و فرهنگ دیگران را در فرهنگ خودی مستحیل نمودند. اما این بار، غرب در حوزه‌های عقلانیت، هم در "عمل" جلوتر است (ایران تنها مصرف کننده‌ی مظاره تمدن غربی در حوزه‌های تکنولوژی و بسیاری از علوم است) و هم در "نظر"، غرب از عقل هگملی، عقل و بری (ابزاری)، عقل ارتباطی (هابرماس) و عقل عملی (به معنای مکتب فرانکفورتی) و.... سخن می‌گوید و حال آن که ما در پذیرش و عدم پذیرش عقل فلسفی و جزوی سرگردانیم و حداکثر تلاش‌مان، نقد عقل‌های غربی است. و ما تا در بعد نظری و عملی شرایط فعلی را باز تولید می‌کنیم، پای سند عقب ماندگی خود را امضا کرده‌ایم. و اگر این بن بست را تلقیات دینی فراهم می‌آورد، باید به قرائت‌های معقول‌تر از دین رو آوریم!".

برخى از مراتب عصمت يعنى عصمت پيامبران در دريافت وحى و ابلاغ آن، هيچگاه از نبوّت جدايى نمى‌پذيرد و همان دليلى که ضرورت بعثت انبياء را به اثبات مى‌رساند، دست کم اين جنبه از عصمت آنان را نيز مسلّم مى‌سازد. در اين راستا نويسنده سعي دارد تا عصمت را در اديان يهوديت و مسيحيت بررسي نمايد.

نگارنده در کتاب حاضر به استمرار تاریخی و تغییر تدریجی سنت «پایدیای یونانی» در مسیحیت چهار قرن نخست میلادی می‌پردازد و به ضرورت یونانی شدن مسیحیت، وجوه اشتراک و کشمکش‌های میان میراث یونانی و مسیحیت اشاره می‌کند. وی بر این اعتقاد است که گسترش مسیحیت در سده‌های نخست میلادی بدون توجه به فلسفه یونان ممکن نبود؛ چرا که مسیحیت این دوران برای تبلیغ آموزه‌هایش نیازمند ابزاری بود و فلسفه یونانی این ابزار را در اختیار مسیحیت قرار داد. کتاب، مشتمل بر هفت فصل با این عنوان‌هاست: نخستین مواجهه مسیحیت و فرهنگ یونانی؛ نامه کلمنت رومی؛ ایمان عقلانی نزد مدافعان مسیحی؛ اندیشه فلسفی و مسیحیت؛ اندیشمندان اسکندرانی (کلمنت و اریگن)؛ آبای کاپا دوکیه و گریگوری اهل نیسا.

مروری بر تاریخ مسیحیت، مفاد کتاب مقدس مسیحیان و عقاید دینی آنان است. در ابتدای این اثر گزیده‌ای از زندگانی حضرت مسیح(ع) و حضرت مریم(س) و شخصیت آن دو مطرح شده و داستان ازدواج آنان، معجزات صادر شده از سوی آنان از دیدگاه کتاب مقدس و قرآن کریم بیان شده و کیفیت ولادت اعجازگونه عیسی(ع) و نیز تاریخ شکل‌گیری کلیسا بیان شده است. آنگاه به توصیف کتاب مقدس مسیحیان و مفاد این کتاب و نسخه‌های آن پرداخته شده و تعریفی از وحی و الهام و فرق میان آن دو ارایه شده است. در بخش دیگری از کتاب حاضر نویسنده برخی از عقاید مسیحیان از جمله قایل شدن آنان به الوهیت مسیح، عقیده آنان در زمینه تثلیث، عقاید انان در زمینه رجعت مسیح، اعتقاد آنان در زمینه فداء شدن مسیح و معاد با توجه به مفاد کتاب مقدس و تعالیم موجود در مسیحیت را بیان کرده و این عقاید را مورد نقد و ارزیابی اجمالی قرار داده است. در ادامه وی به جایگاه شریعت و احکام شرعی در مسیحیت اشاره نموده و مراحل تدوین شریعت عیسوی را بیان نموده و برخی از فرقه‌ها و مذاهب مسیحیت را معرفی نموده است.

بررسی دیدگاه اسلام و مسیحیت درباره سرشت انسان است که با تکیه بر متون مقدس این دو دین تدوین یافته است. منظور از سرشت انسان، اموری است که انسان از هنگامی که به این جهان پای می‌گذارد، به همراه خود دارد. فرضیه این تحقیق آن است که دو دین مذکور به این لحاظ در دو طرف طیف قرار دارند و مسیحیت سرشت انسان را گناه‌آلود و دشمن حق می‌داند و اسلام آن را مایل به حق و دشمن باطل می‌داند و این اختلاف، اساسی و زیربنایی است و به دیگر آموزه‌های دین نیز سرایت کرده است. نگارنده بدین منظور، پس از طرح مباحثی کلی در این زمینه، «خلقت آدم»(ع) و گناه او در قرآن و تورات را بررسی نموده و «سرشت انسان» در عهد جدید، تاریخ اندیشه مسیحی و منازعات فرقه‌ای در قرآن مجید و سنت اسلامی را نیز مورد توجه قرار داده است.

مروری تاریخی بر زمینه‎های فعالیت‎های «مبلغان مسیحی» در «ایران» و سایر کشورهای اسلامی و «شیوه‎های تبلیغ» آنان است. در نوشتار حاضر روند گسترش دین مسیحیت و تلاش‎های تبلیغی مسیحیان برای جذب مسلمانان به آیین خویش به‎ویژه در ایران و کشورهای اسلامی به تصویر کشیده شده و عملکرد مبلغان دینی مسیحیت و شگردهای تبلیغی آنان در گذشته و زمان حال مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نویسنده به مشکلات روابط اسلام و مسیحیت در گذشته و حال اشاره کرده و بهره‎برداری ابزاری از دین مسیحیت برای سلطه‎گری بر سایر کشورها توسط برخی از کشورهای استعماری را بزرگ‎‎ترین مانع برای ارتباط صحیح مسیحیان با مسلمانان عنوان کرده و فراز و نشیب‎های تبلیغ مسیحیت در ایران و برنامه‎ریزی‎های تبلیغی آنان به‎ویژه جریان مسیونری مسیحیت را مورد مطالعه دقیق قرار داده است. وی مخاطب‎شناسی مبلغان مسیحی و استفاده از ابزارهای تبلیغی پیشرفته مانند اینترنت و ماهواره و شبکه‎های گسترده تلویزیونی را منعکس نموده است.